Αύξηση κρουσμάτων ζωονοσογόνων ασθενειών
Αύξηση παρουσιάζουν τα κρούσματα ζωονοσογόνων ασθενειών στον άνθρωπο με τα τροφιμογενή κρούσματα να παρουσιάζουν αντίθετα ελαφρά μείωση, σύμφωνα με ευρήματα της ετήσιας έκθεσης για τις ζωοανθρωπονόσους «Μία υγεία στην ΕΕ» από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Ειδικότερα, ο αριθμός των δηλωθέντων κρουσμάτων λιστερίωσης στον άνθρωπο (2.952) παρουσίασε συνεχή αύξηση κατά την περίοδο 2019-2023, φθάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα από το 2007. Αυτό μπορεί να συνδέεται με τη γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης -το 21,3% των Ευρωπαίων είναι πλέον άνω των 65 ετών- η οποία, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη επικράτηση χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών συμπτωμάτων στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Τα μολυσμένα τρόφιμα έτοιμα προς κατανάλωση (RTE), όπως ο κρύος καπνιστός σολομός, τα προϊόντα κρέατος και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αποτελούν την πιο κοινή πηγή λοιμώξεων. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό των δειγμάτων από κατηγορίες τροφίμων RTE που υπερβαίνουν τα όρια μόλυνσης της ασφάλειας τροφίμων για τη Listeria monocytogenes κυμαίνεται από 0,11% έως 0,78%, με το υψηλότερο επίπεδο να αναφέρεται για τα λουκάνικα που έχουν υποστεί ζύμωση.
Η καμπυλοβακτηρίωση και η σαλμονέλωση ήταν οι πιο συχνά αναφερόμενες ζωονόσοι στον άνθρωπο στην ΕΕ. Το 2023 αναφέρθηκαν 148.181 κρούσματα καμπυλοβακτηρίωσης, σημειώνοντας αύξηση από 139.225 το 2022.
Μετά την καμπυλοβακτηρίωση, η σαλμονέλωση ήταν η δεύτερη πιο συχνά αναφερόμενη γαστρεντερική λοίμωξη στον άνθρωπο, με 77.486 περιπτώσεις, σε σύγκριση με 65.478 περιπτώσεις το 2022. Μόνο 15 κράτη μέλη και το Ηνωμένο Βασίλειο (Βόρεια Ιρλανδία) πέτυχαν επιτυχώς όλους τους καθορισμένους στόχους για τη μείωση της σαλμονέλας στα πουλερικά. Αυτό αντιπροσωπεύει μείωση σε σύγκριση με το 2022, όταν 19 κράτη μέλη πέτυχαν πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες.
«Η επίμονη παρουσία της σαλμονέλας στους πληθυσμούς πουλερικών υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση στην καταπολέμηση των τροφιμογενών ασθενειών. Τα ενισχυμένα εργαλεία επιτήρησης, όπως η αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος, είναι ανεκτίμητης αξίας για την αποτελεσματικότερη ανίχνευση και τον έλεγχο των κρουσμάτων», δήλωσε ο Frank Verdonck, επικεφαλής της μονάδας Βιολογικών Κινδύνων & Υγείας και Ευημερίας των Ζώων της EFSA.
Η έκθεση παρακολουθεί επίσης τα τροφιμογενή κρούσματα στην ΕΕ. Το 2023 αναφέρθηκαν συνολικά 5.691 τροφιμογενή κρούσματα, καταγράφοντας ελαφρά μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπινων κρουσμάτων, των νοσηλειών και των θανάτων αυξήθηκε, με τους θανάτους να φτάνουν στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Η σαλμονέλα παρέμεινε η κύρια αιτία των τροφιμογενών κρουσμάτων, των κρουσμάτων, των νοσηλειών και των θανάτων. Οι συχνότερες πηγές των κρουσμάτων σαλμονέλωσης ήταν τα αυγά/προϊόντα αυγών, τα μικτά τρόφιμα και το κρέας εκτροφής. Η αυξημένη χρήση της αλληλούχισης ολόκληρου του γονιδιώματος βελτίωσε την ευαισθησία της επιτήρησης, ενισχύοντας την ικανότητα εντοπισμού κρουσμάτων στα κράτη μέλη που την εφάρμοσαν.
Η αύξηση των σοβαρών αποτελεσμάτων των τροφιμογενών επιδημιών αναδεικνύει την επίμονη απειλή για τη δημόσια υγεία από τη σαλμονέλα και άλλα τροφιμογενή παθογόνα.
Πηγή: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/european-union-one-health-2023-zoonoses-report
Επιμέλεια: Γιώργος Σακκάς
GR-NON-01415